Taypanlar nedir, gelin hep birlikte inceleyelim. Avustralya var oluşundan bu yana, vahşi yaşama yön vermesiyle dikkat çekmektedir.

Gerek topoğrafik özellikleri gerekse de iklim yapısıyla dünya üzerinde var olan en tehlikeli birçok hayvana ev sahipliği yapmaya devam ediyor. Avustralya dünyanın biyolojik anlamda en çok çeşitliliğe sahip olan ülkelerinden biridir.

Birçoğu dünyanın başka hiçbir yerinde bulunmayan (endemik) ve çok azı bilimsel olarak tanımlanmış sayıları bir milyonu aşan bitki ve hayvan türüne ev sahipliği yapmakta. Biyolojik anlamda bu denli çeşitliliği bünyesinde barındıran bir ülkede, zararsız olabileceği düşünülen birçok hayvan gibi; tehlikeli, zehirli ve ölümcül olarak addedilebilecek yırtıcıların da bulunması şaşırtıcı değildir.

Taypanlar ve Çeşitleri

Bu coğrafyada bulunan muazzam sayıdaki zehirli ve yırtıcı canlılar, Avustralya’ya esas ününü kazandırmıştır. Avustralya taşrasında hızı, büyüklüğü ve muhteşem bir avcı oluşu ile öne çıkan destansı bir yırtıcı yaşamakta: Taypanlar (Taipans).  Taypanlar (Taipans) en ölümcülü olmamalarına rağmen, dünya üzerinde yaşayan en tehlikeli ve en zehirli karayılanları olarak tanınır.

Bilimsel olarak oxyunarus adıyla anılan ve besin zincirini alt üst ederek zirvede yerini alan bu canlıların, keşfedilmiş üç türü bulunmaktadır. Bu Taypanlar (Taipans), Kıyı Taypanı (Coastal Taipan), İçbölge Taypanı (Inland Taipan) ve Batı Çölü Taypanı’dır (Central Ranges Taipan/Western Desert Taipan). Bu üç tür de biyolojik açıdan benzer özellikler taşımaktadır.

Onların eşsiz özelliklerine yakın perspektiften bakmak, esrarengiz yanlarını keşfetmek açısından faydalı olacaktır.

Kıyı Taypanlar (Coastal Taipan)

Bilimsel adı Oxyuranus scutellatus olan Kıyı Taypanı (Coastal Taipan) Avustralya’daki en zehirli yılanlardan biridir. Bu yılana Doğu Taypanı (Eastern Taipan) da denilmektedir.

Muhteşem bir öldürücü ve avcı olan bu yılanlar, sağlam bir yapıya ve ince boyunlarıyla birlikte derin, dikdörtgen biçimli bir kafaya sahiptir. Bununla birlikte, ortalama 2 metre boyunda olan Kıyı Taypanı görünüşüne zıt olan, uysal bir yapıya sahiptir. Ancak uysallığının yanılgısına düşmemek gerek.

Her an tetikle ve son derece uyanık olan bu hayvanların hissedebildikleri herhangi bir hareket, saldırmasına neden olabilir. Olası bir karşılaşmada Kıyı Taypanı çatışmadan kaçınmayı ve gitmesine imkân verilirse hesaplaşmayı değil, sessizce uzaklaşarak kaçmayı tercih eder.  Ancak tehlike anında, Kıyı Taypanı geri adım atmayıp rakibine doğanın falsolu toplarından biri olduğunu gösterecek ve kendini şiddetle savunacaktır.

Sağlam yapısıyla vücut hareketlerini olağanüstü düzeyde kontrol edebilen bu yılanlar, o kadar hızlı saldırırlar ki, rakibi onların varlığını fark edene kadar çoktan birkaç kez ısırmış olurlar. Kıyı Taypanı (Coastal Taipan), Avustralya’da bulunan en güçlü zehre sahip yılanlardan biridir. Avını bulduğunda hiç hareket etmeden durur ve aniden kendini ileriye atarak birkaç hızlı ısırıkla avının işini bitirir.

Daha sonra avını bırakır ve onu yemeden önce zehrinin etkisini göstermesini bekler. Ancak şimdi Taypanlar içerisindeki sarsılmaz tahtıyla, Kıyı Taypanı’na kafa tutup bölgenin en zehirli yılanı olduğunu kanıtlayan İçbölge Taypanı ile tanışacaksınız.

İçbölge Taypanlar (Inland Taipan)

taypanlar

Bilimsel adı Oxyuranus microlepidotus olan İçbölge Taypanı (Inland Taipan) dünyanın en zehirli yılanı olarak anılmasına rağmen en ölümcül olanı değildir. Öldürücü ve acımasız oluşu doğrudur, evet, ama en ölümcülü olma konusunda sayısız rakibi vardır.

Vahşi Yılan (Fierce Snake), Küçük Pullu Yılan (Small-Scaled Snake) ve Ağaç Yılanı (Lignum Snake), İçbölge Taypanı’na verilen diğer isimlerdir. Kıyı Taypanı ile yapı ve görünüş olarak benzer özellikler taşısa da İçbölge Taypanı, Kıyı Taypanı’na göre çok daha utangaç ve sakin oluşuyla bilinir. Ancak utangaç görünümüne yine de aldanmamak gerek. Bu yılanın felç edici zehri, bir insanı bir saatten kısa sürede öldürebilmektedir.

Aynı zamanda bu zehir, kan damarlarında ve dokularda kanamaya neden olan maddeler içerir. Kaslara zarar vererek nefes almayı engellemektedir. Yapılan çalışmalar bu etkileyici sürüngenlerden birinin tek bir ısırığının, 100 yetişkin erkeği öldürmeye yetecek güçte olduğunu ifade etmektedir. İçbölge Taypanı’nın insanlar için en tehlikeli yılan türü olduğunu söyleyebilmek mümkündür. Ancak bu yılan, vahşi doğada insanların nadiren görebildiği tehlikeli bir güzelliktir.

Utangaç yapısı nedeniyle insanlara yaklaşmaktan kaçınır. Yine de bu durum insanları rahatlatmamalı. Bir gün bir İçbölge Taypanı ile karşılaşırsanız hata yapma şansınızın olmadığını unutmayın. Dikkatli olmak gerekir. Bu ölümcül yırtıcının karşısındayken av olmamanız imkansızdır. Kaçabilme şansınızın olduğunu düşünmeniz ise bir o kadar gülünç.

Batı Çölü Taypanı (Western Desert Taipan)

Keşfi henüz oldukça yeni sayılabilecek olan bu türün bilimsel adı Oxyuranus temporalis’tir. Bu hayvanın diğer bir ismi de ‘’Central Ranges Taipan’’ dır.   Batı Çölü Taypanı (Western Desert Taipan) 2006 yılında Batı Avustralya’nın orta sıradağlarında keşfedilmiştir. Henüz yeni tanınmaya başladığından hakkında diğer iki türe göre daha az şey bilinmektedir.

Çöl ortamında yaşamasının bir sonucu olarak, diğer Taypan türlerine göre fiziki yapısı değişiklik göstermektedir. Daha koyu ve daha ince bir vücut yapısına sahiptir. Etkili koordinasyon yeteneğine sahip olup oldukça hızlı ve güçlüdür. Diğer iki tür gibi seslere karşı duyarlı ve uyanıktır. İyi bir görme yetisine sahiptir. Vücudu çöl ortamına adapta olmasını sağlayacak şekilde değişim geçirmiştir.

Araştırmalar Kıyı Taypanı ve İçbölge Taypanı gibi bu taypanın da temelde memelilerle beslendiğini göstermiştir. Avustralya’nın çöllerinde yaşayan bu çöl yılanı, diğer soydaşları gibi oldukça tehlikeli ve zehirli bir yılandır. Batı Çölü Taypanı sahip olduğu ölümcül zehir ile düşmanına kurtulma şansı tanımaz.

Diğer Taypan türlerinde olduğu gibi, Batı Çölü Taypanını gördüğünüzde de hemen oradan uzaklaşmalısınız. Yavaş, sessiz ve sakin adımlarla… Aksi halde, ıssız çölün ortasında nereden geldiği dahi anlaşılamayacak bir darbeden kaçmak imkânsız bir hale gelecektir.